Eens in de zoveel tijd is het raak, dan verschijnt er weer ergens een column of ingezonden stuk dat vol staat met tot op de draad versleten beweringen over het klimaat en de klimaatwetenschap. Het soort beweringen dat al vele malen, op allerlei plekken, volledig is weerlegd. Deze keer was het de beurt aan Leon de Winter, met een column in De Telegraaf.
Nou ja, voor een doorgewinterde klimaatblogger kost het gelukkig niet zo veel moeite om de bekende weerleggingen van zulke claims nog eens bij elkaar te zetten. Die horen gewoon tot de parate kennis. Dus, hier gaan we nog maar eens een keer.
“Het klimaat verandert continu”
Klopt. Maar hoe weten we dat? Dankzij klimaatwetenschappers. Grotendeels dezelfde wetenschappers die waarschuwen voor de risico’s van menselijke broeikasgasemissies. Moeten we die wetenschappers nu wel of niet vertrouwen? Of alleen als we ze graag willen geloven?
Overigens verandert het klimaat nooit zomaar. Er zijn namelijk natuurwetten waar het klimaat niet aan ontkomt. De wet van behoud van energie, bijvoorbeeld. Wat wil nu het geval: de invloed van menselijke emissies op het klimaat volgt uit precies dezelfde natuurwetten die klimaatveranderingen uit het verleden kunnen verklaren!
“Er is geen standaardtemperatuur”
Klopt. Het zal de aarde een zorg zijn hoe warm of koud het is. En het leven op aarde wordt ook niet zo makkelijk in zijn geheel weggevaagd. Zelfs in het uiterste geval, een massa-extinctie als gevolg van een snelle verandering van het klimaat, zal er wel wat leven overblijven, dat zich vervolgens aanpast aan de nieuwe omstandigheden. Het zou niet de eerste keer zijn. En de evolutie heeft alle tijd.
Maar hoe zit dat voor de mens en zijn beschaving? Die heeft zich ontwikkeld in een periode met een zeer stabiel klimaat. Als dat fors gaat veranderen, zeker als het snel gaat, levert dat wel degelijk problemen op. Landbouw, infrastructuur, waar we wonen en hoe we leven, het is allemaal afgestemd op het stabiele klimaat waar we zo aan gewend zijn.
“Extreem weer valt niet te definiëren”
Onzin. Klimaatwetenschappers geven al lang aan wat er te verwachten is: meer hitte, meer droogte én meer extreme neerslag (droge gebieden en seizoenen worden droger, natte gebieden en seizoenen worden natter), mogelijk minder maar wel zwaardere tropische cyclonen, om de belangrijkste te verwachten ontwikkelingen te noemen. Er zijn ook aanwijzingen dat het extreem weer toeneemt, zoals – grotendeels op basis van vrij simpele natuurwetenschap – te verwachten is. Al kan het lang duren tot dat met grote zekerheid aan te tonen is.
“The science is settled”
Dit is een karikatuur van wat de wetenschap werkelijk zegt. Geen enkele serieuze wetenschapper stelt het broeikaseffect ter discussie. Meer broeikasgassen in de atmosfeer betekent een warmer klimaat. Dat is boven elke redelijke twijfel verheven. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat daarmee ook alles vast staat. Elk antwoord in de wetenschap levert weer een hele serie nieuwe vragen op. Ofwel: hoe meer kennis, hoe meer de wetenschappers beseffen wat ze allemaal nog niet weten. Er zijn dus zeker nog onzekerheden, maar onzekerheid is geen onwetendheid. En dat men niet alles weet, betekent ook weer niet dat men over alles in het duister tast.
“Plaattektoniek en zwalkende bewegingen van de aarde”
Dit zijn uiterst trage processen, die spelen op tijdschalen van tienduizenden tot miljoenen jaren. De veranderingen in het klimaat die we nu zien spelen op een veel kortere tijdschaal: decennia tot anderhalve eeuw. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat hier dergelijke trage processen aan het spel zijn. Zulke theorieën afdoen als pure speculatie is eigenlijk nog te veel eer.
“Smeltend ijs door verhevigde vulkanische activiteit”
Mythe, in de wereld geholpen door de campagne tegen de klimaatwetenschap. Gebaseerd op een wetenschappelijk artikel waarin expliciet wordt gezegd dat er geen enkele aanwijzing is voor een effect van vulkanische activiteit op smeltend ijs, integendeel:
Currently, the WAIS [West Antarctic Ice Sheet – HC] may be undergoing another such wholesale retreat, as ice in the Pacific-facing sector has consistently been retreating from the time of the earliest aerial and satellite observations. We do not consider it likely that volcanism has played a significant role in triggering the current retreat
“Iemand zei iets op Wattsupwiththat”
Ja, op dat soort blogs wemelt het van de lieden die er lustig op los speculeren, de inhoud van wetenschappelijke artikelen verdraaien, of verhalen ophangen die al meermaals uitgebreid zijn weerlegd. Ad infinitum. Maar een serieuze wetenschappelijke visie is er niet te vinden. Als De Winter (of iemand anders) er in zou slagen om maar één enkele bron van “klimaatdissidente” informatie aan te wijzen waar eventuele steekhoudende argumenten niet zorgvuldig zijn verstopt tussen halve waarheden, hele onwaarheden, drogredenen en verdachtmakingen, zouden er ongetwijfeld veel klimaatwetenschappers bereid zijn om daar de discussie aan te gaan.
“Hij sloot niet uit dat cyclische ontwikkelingen het klimaat beïnvloeden”
Iets niet uitsluiten is nog geen wetenschappelijk argument. Maar als er geen enkele aanwijzing voor is, is het niet meer dan speculatie. En een vage kreet als “cyclische ontwikkelingen” is dan ook geen wetenschappelijke verklaring.
“De Kleine IJstijd”
Het is nu warmer omdat het toen kouder was, een pseudosceptische favoriet. En een drogreden. De Kleine IJstijd is goed te verklaren op basis van precies dezelfde wetenschap die wijst op de risico’s van menselijke broeikasgasemissies. Dat is het fijne van klimaatwetenschap: het is geen onsamenhangende verzameling gelegenheidsargumenten zoals de column van De Winter, maar een consistent geheel.
“Metingen zijn onzeker”
Dus De Winter weet wel zeker dat er in het verre verleden klimaatschommelingen waren, maar over wat er nu gebeurt moeten we ontzettend twijfelen? Terwijl we juist over het huidige klimaat veruit de meeste en de meest betrouwbare informatie hebben? Overigens, niet alleen metingen van de temperatuur bevestigen de opwarming, het wemelt van de aanwijzingen: smeltend ijs, de stijgende zeespiegel, migratie van soorten, om maar wat voorbeelden te noemen.
“Geen versnelling in de zeespiegelstijging”
Dat is aantoonbaar onjuist.
“Nodig Lindzen uit”
Natuurlijk, we moeten luisteren naar die enkeling die roept wat De Winter graag wil horen. Want die heeft de waarheid en de wijsheid in pacht. Ik heb een beter idee. Laten we aan onze politici vertellen dat er in elke wetenschappelijke discipline wel een handjevol lieden rondloopt dat meent het allemaal veel beter te weten dan al hun collega’s. En dat er toch maar niet in slaagt die collega’s te overtuigen. Waarom zo iemand de overgrote meerderheid van de vakgenoten niet meekrijgt heeft bijna altijd dezelfde reden: een gebrek aan overtuigende argumenten en afwezigheid van antwoorden op kritiek.
“Het heilige argument dat linkse activisten gebruiken om controle (…) af te dwingen”
Een verzameling klimaatmythes kan niet zonder een vleugje complotdenken, zo blijkt. Zoals Leon de Winter eerder ook al eens liet zien.
